Χαρακτηριστικά του Αυτισμού

Πώς αναγνωρίζω τα πρώτα σημάδια του Αυτισμού μέσα από ένα σύντομο βίντεο

 

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια έξαρση στο φάσμα του αυτισμού. Μελέτες αναφέρουν ότι 1 παιδί στις 100-150 γεννήσεις ανήκει στο φάσμα του αυτισμού!  Με τον όρο αυτιστικό φάσμα εννοούμε συμπτωματολογία που είναι σχετική με τον αυτισμό.

Οι γονείς με παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού αναφέρουν συνήθως ότι άρχισαν να ανησυχούν γύρω στο δεύτερο και πριν από το τρίτο έτος της ηλικίας των παιδιών τους. 

Σημάδια που τους έκαναν να ανησυχούν μπορεί να είναι η έλλειψη βλεμματικής επαφής, η αντίδραση στην αγκαλιά και τα χάδια, η καθυστέρηση της ομιλίας, η παρατεταμένη ενασχόληση με αντικείμενα, η απουσία του συμβολικού παιχνιδιού, η απομόνωση, η απουσία παιχνιδιού με τους συνομηλικους. Στην ηλικία αυτή, με μικρή πιθανότητα λάθους, μπορεί έγκυρα να διαγνωσθεί ο αυτισμός.

 Η διαταραχή του φάσματος του αυτισμού περιλαμβάνει:


• ποιοτικές δυσκολίες στη κοινωνική κατανόηση, συναλλαγή και συναισθηματική αμοιβαιότητα,

• δυσκολίες στον τρόπο επικοινωνίας και στη γλώσσα,

• περιορισμένο, στερεότυπο, επαναλαμβανόμενο ρεπερτόριο δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων, ενώ στη συμπεριφορά επικρατούν ιδιόρρυθμα ενδιαφέροντα και ενασχολήσεις,

• ανομοιογενή ανάπτυξη γνωσιακών λειτουργιών.


Σήμερα, υπάρχουν στοιχεία και σταθμισμένες κλίμακες αξιολόγησης που μπορούν να εντοπίσουν από την ηλικία των 18 μηνών ορισμένα βρέφη «υψηλής επικινδυνότητας».

Είναι γενικά αποδεκτό ότι η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί στην πρώιμη παρέμβαση που βοηθά στην καλύτερη εξέλιξη του παιδιού. Η πρώιμη παρέμβαση, ως αποτέλεσμα της έγκαιρης διάγνωσης, συντελεί συχνά με πολύ θετικό τρόπο στην πρόοδο των παιδιών.

Η έγκαιρη διάγνωση λειτουργεί προληπτικά, εμποδίζοντας την εδραίωση πολλών ανεπιθύμητων συμπεριφορών, οι οποίες από τη στιγμή που θα εδραιωθούν αλλάζουν πολύ δύσκολα!

 Ο Αυτισμός σε λίγα λεπτά μέσα από ένα βιντεάκι

 

Χαρακτηριστικά του Αυτισμού

Η βαρύτητα των χαρακτηριστικών του αυτισμού διαφέρει από άτομο σε άτομο, αλλά συνήθως περιλαμβάνει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:

• Σοβαρή επιβράδυνση στην γλωσσική ανάπτυξη και στην επικοινωνία

Η γλώσσα εξελίσσεται πολύ αργά και κάποιες φορές δεν αναπτύσσεται καθόλου. Εάν τελικά αναπτυχθεί, η γλωσσική έκφραση παίρνει συνήθως παράδοξες μορφές ή γίνεται ασυνήθιστη χρήση λέξεων χωρίς καμία σύνδεση με την κανονική τους σημασία. Ακόμα και αυτοί που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γλώσσα για να επικοινωνήσουν, μπορεί να χρησιμοποιούν ασυνήθιστες παρομοιώσεις ή να μιλούν με μία τυπική και μονότονη φωνή.

• Σοβαρή επιβράδυνση στην κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων

Το παιδί με αυτισμό συχνά αποφεύγει να κοιτάξει τον άλλο στα μάτια, δεν θέλει να το παίρνουν αγκαλιά και φαίνεται να αποκόβεται από τον κόσμο γύρω του. Δεν φαίνεται να θέλει ή να ξέρει πώς να παίζει με τα άλλα παιδιά. Η ικανότητα του να κάνει φιλίες είναι ελάχιστη και δυσκολεύεται να κατανοήσει τα συναισθήματα και τις απόψεις άλλων ατόμων.

• Ανακόλουθες μορφές αισθητηριακών αντιδράσεων

Το παιδί μπορεί κατά περιστάσεις να δώσει την εντύπωση πως είναι κωφό και πως δεν μπορεί να αντιδράσει σε λέξεις και άλλους ήχους. Άλλες στιγμές πάλι, το ίδιο παιδί μπορεί να ενοχληθεί υπερβολικά από έναν καθημερινό θόρυβο, όπως ο θόρυβος μιας ηλεκτρικής σκούπας, το γαύγισμα ενός σκύλου ή το κλάμα ενός μωρού. Το παιδί μπορεί να παρουσιάζει μια αναισθησία στον πόνο και μια έλλειψη ανταπόκρισης στο κρύο ή στη ζέστη ή μια υπερβολική αντίδραση σε άλλα αισθητηριακά ερεθίσματα.

• Ανομοιογενείς μορφές διανοητικών λειτουργιών

Το παιδί με αυτισμό μπορεί να έχει ικανότητες σε κάποιους συγκεκριμένους τομείς. Μπορεί να διαθέτει μέγιστη ικανότητα σε μερικές συγκεκριμένες λειτουργίες, σε σχέση με το γενικό επίπεδο λειτουργίας του. Τα αυξημένα ταλέντα μπορεί να συμπεριλαμβάνουν δραστηριότητες, όπως η ζωγραφική, η μουσική, οι μαθηματικοί υπολογισμοί ή η απομνημόνευση γεγονότων χωρίς να παίζει ρόλο το κατά πόσον είναι σημαντικά ή απολύτως ασήμαντα. Περίπου 20%-30% των αυτιστικών ατόμων έχουν νοημοσύνη στον μέσο ή και πάνω από το μέσο όρο. Από την άλλη μεριά, η πλειοψηφία (70%-80%) των αυτιστικών ατόμων παρουσιάζουν διάφορους βαθμούς νοητικής καθυστέρησης. Αυτός ο συνδυασμός διανοητικών μειονεξιών και δυνατοτήτων κάνει τον αυτισμό ιδιαίτερα πολύπλοκο.

• Έκδηλοι περιορισμοί δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων

Ένα άτομο με αυτισμό μπορεί να παρουσιάζει επαναλαμβανόμενες σωματικές κινήσεις, όπως χειροκρότημα, περιστροφές ή κούνημα κορμού και χεριών. Μερικά άτομα με αυτισμό μπορεί να μιλούν επίμονα ξανά και ξανά για το ίδιο θέμα ή να κάνουν τις ίδιες ερωτήσεις. Είναι επίσης πολύ πιθανό να έχει την ανάγκη να ακολουθεί την ίδια ρουτίνα ή το ίδιο πρόγραμμα κάθε μέρα κατά τις διάφορες δραστηριότητες του. Αν γίνουν αλλαγές στις συνήθειες, το παιδί ή ο ενήλικας μπορεί να αναστατωθεί πάρα πολύ. Μερικές φορές η σύγχυση ή η αναστάτωση μπορεί να προκαλέσουν έντονα διαταρακτικές συμπεριφορές, όπως ξεσπάσματα οργής, θυμού, επιθετικότητας. Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, ένα άτομο με αυτισμό μπορεί να παρουσιάσει αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.

• Απομόνωση

Τα περισσότερα παιδιά με αυτισμό φαίνεται  πως βρίσκονται σε ένα δικό τους κόσμο, μακριά από κάθε κοινωνική επαφή. Ακόμα και με τους γονείς δεν δείχνουν να τους αντιλαμβάνονται ούτε και να τους έχουν ανάγκη. Δεν αντιδρούν και δεν επιδιώκουν καμιά συναισθηματική επαφή, με το βλέμμα ή το σώμα τους. Κάποιο παιδί περιέγραφε, μετά την βελτίωσή του με την ειδική αγωγή που δέχθηκε, ότι στη διάρκεια της επαφής του με άλλα παιδιά, οι ομιλίες τους ηχούσαν στα αυτιά του όπως οι πυροβολισμοί και του ήταν αδύνατον να ακούσει μια ολόκληρη πρόταση. Οι προτάσεις έφταναν με τη μορφή συσωρευμένων λέξεων και κάθε ήχος του έμοιαζε με εκκωφαντικό κρότο.

• Στερεοτυπίες και τελετουργίες

Είναι γνωστή η κίνηση των αυτιστικών παιδιών μπρος- πίσω. Επιπλέον, κάθε παιδί διαθέτει τις δικές του τελετουργίες και χαρακτηριστικά που μπορεί να  διαφέρουν από άλλα παιδιά με αυτισμό. Συχνά αυτές οι επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές μπορεί να διαρκέσουν για πολλές ώρες και αν κάποιος προσπαθήσει να τις εμποδίσει, υπάρχει έντονη αναστάτωση με φωνές, επιθετικότητα και εκνευρισμό.

• Υπερβολικός φόβος

Επειδή πάσχουν από αισθητικές στρεβλώσεις, ακόμα και απλά οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα τους δημιουργούν μεγάλο φόβο και εντείνουν την απόσυρσή τους.

• Ανωμαλίες στον πόνο, το κρύο και τον ύπνο

Τα παιδιά με αυτισμό δεν φαίνεται να μπορούν να ελέγξουν την αίσθηση του κρύου ή της ζέστης, έχουν μεγάλη ή και πλήρη ανοχή στο κόψιμο ή το κάψιμο των μελών του σώματός τους και δείχνουν συχνά αυτοκαταστροφική συμπεριφορά (π.χ. δάγκωμα χεριών κλπ). Ο ύπνος τους παρουσιάζει μη κανονικούς κύκλους.

• Συναισθηματικά απρόσφορες συμπεριφορές

Τα γέλια, τα κλάματα και οι φωνές τους δεν φαίνεται να πηγάζουν από τις συμπεριφορές και τα ερεθίσματα του εξωτερικού περιβάλλοντος. Μάλλον προέρχονται από εσωτερικές αιτίες. Ο φόβος τους επίσης μπορεί να είναι υπερβολικός ή να λείπει εντελώς, σε σχέση με το τι συμβαίνει γύρω τους.

• Κινητικές διαταραχές

Η υπερδραστηριότητα ή η απάθεια είναι χαρακτηριστικό του αυτισμού, όπως επίσης και η έλλειψη ισορροπίας.

• Ελλειμματική χρήση του λόγου

Τα περισσότερα παιδιά δεν μιλούν ποτέ και άλλα μαθαίνουν κάποιες λέξεις για αντικείμενα, αλλά σχεδόν ποτέ δεν χρησιμοποιούν το λόγο για να επικοινωνήσουν με τους άλλους.

• Νοητικά προβλήματα

Παρουσιάζουν καλές αποδόσεις σε συγκεκριμένες δοκιμασίες αλλά και πολύ κακές σε ορισμένες άλλες, ίσως γιατί δεν καταφέρνουν να ακολουθήσουν οδηγίες.
Πηγή:Λασσιθιωτάκη Μαρία, Ψυχολόγος

 Ωστόσο, θα πρέπει να θυμόμαστε πως κανένα παιδί που ανήκει στο φάσμα του αυτισμού δεν είναι όμοιο με κάποιο άλλο! Κάθε παιδί είναι μονάδικό και έχει τη δική του εξέλιξη!

Έφη Μπάρλου

Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στις ετικέτες: Αυτισμός-Asperger