ΔΕΠΥ

ΔΕΠΥ (Υπερκινητικότητα-Διάσπαση προσοχής)

Η διαταραχή αυτή είναι πολύ συχνή κυρίως στα αγόρια 3:1 και τα χαρακτηριστικά της είναι τρία: η παρορμητικότητα, η υπερκινητικότητα και η ελλειμματική προσοχή.

 Η αιτιολογία της ΔΕΠΥ είναι πολυπαραγοντική. Οι αιτιολογικοί της παράγοντες ωστόσο δεν έχουν επαρκώς διευκρινιστεί. Νευροβιολογικές βλάβες, νευροχημικές διαταραχές, γενετικοί παράγοντες, περιγεννητικές και προγεννητικές επιπλοκές εμπλέκονται στην αιτιολογία της ΔΕΠΥ, άγνωστο ακόμα με ποιο τρόπο. Οι περιβαλλοντικοί και ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, όπως δυσλειτουργικές οικογένειες, δεν εμπλέκονται στην αιτιολογία της διαταραχής.Τα παιδιά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής υπερκινητικότητας – ΔΕΠΥ δεν είναι εξυπνότερα ή πιο αργά από τους συμμαθητές τους χωρίς ΔΕΠΥ. Απλώς σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο. 

Χαρακτηριστικά υπερκινητικού παιδιού

• Το παιδί με ΔΕΠΥ είναι υπερβολικά δραστήριο σε σχέση με τα παιδιά της ηλικίας του, είναι σχεδόν αδύνατο να παραμείνει ήρεμο, χάνει τα πράγματά του, έχει κακή μνήμη, και δεν έχει υπομονή να ακούσει οδηγίες. 

• Η σημαντικότερη διαφορά ενός υπερκινητικού και ενός ζωηρού παιδιού είναι η ικανότητα του δεύτερου να ελέγχει την κινητικότητά του.

• Το υπερκινητικό παιδί βρίσκεται σε μια συνεχή υπερένταση-διέγερση (τρέχει, χοροπηδάει και δεν μπορεί να συγκεντρωθεί στο ίδιο παιχνίδι πάνω από 3 λεπτά). 

• Επίσης, έχει δυσκολίες στη λεπτή κινητικότητα και είναι αδέξιο κάτι που δεν ισχύει στα ζωηρά παιδιά.

• Δεν δίνει σημασία στις λεπτομέρειες. 

• Φαίνεται σαν να μην ακούει όταν του μιλάνε. 

• Δυσκολεύεται να μείνει καθιστό στην καρέκλα του.

• Διακόπτει τους άλλους και δεν μπορεί να περιμένει τη σειρά του.

• Είναι ανοργάνωτο.

• Έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση.

• Μιλάει ασταμάτητα.

• Κοιμάται λίγες ώρες, ενώ ο ύπνος του είναι ανήσυχος και διακοπτόμενος.

Παρέμβαση 
-Προσπαθήστε να δίνετε στο παιδί απλές και σύντομες οδηγίες.

-Οργανώστε το χώρο του, τα πράγματά του και τις δραστηριότητές του. 
-Περιορίστε ό,τι του αποσπά την προσοχή κατά τη διάρκεια του διαβάσματος (θόρυβοι, πολλά αντικείμενα...)

-Να έχετε ένα καθημερινό πρόγραμμα το οποίο θα ακολουθείτε.

-Να επιβραβεύετε την προσπάθειά του για να την επαναλάβει. 
-Κάνετε συχνά μικρά διαλείμματα και χρησιμοποιήστε θετικά κίνητρα για να το παρακινήσετε να τελειώνει την εργασία του. 

-Αν είστε εκπαιδευτικός,  φροντίστε να έχετε συγκεκριμένο και οργανωμένο πρόγραμμα χωρίς αλλαγές.
-Αναθέστε στο παιδί εργασίες ανάλογες με τις δυνατότητές του.
-Να έχετε αναρτημένες λίστες με τις εργασίες της ημέρας και κανόνες που θα πρέπει να ακολουθεί. 
-Αποφύγετε τις εργασίες στο σπίτι, ή αν είναι απαραίτητο να είναι πολύ σύντομες.
-Να είστε σταθεροί και συνεπείς.
-Να το ενθαρρύνετε συχνά.
-Να είστε σαφείς στο τι ζητάτε, οι οδηγίες σας να είναι απλές  και να σιγουρεύεστε ότι το παιδί έχει κατανοήσει αυτό που θέλετε να κάνει.
-Να απαναλαμβάνετε συχνά τις οδηγίες σας.
-Να κάνει συχνά "διαλείμματα" στις εργασίες που του αναθέτετε.
-Έχετε το παιδί κοντά σας για να περιορίζετε τη διάσπασή του. 
-Να το έχετε ενταγμένο σε ομάδα.
-Βρείτε και ενισχύστε τα ιδιαίτερα ταλέντα του για να αποκτήσει αυτοπεποίθηση (ποδόσφαιρο, μουσική, ζωγραφική...).
-Να έχετε συχνή επαφή και συνεργασία με τους γονείς του παιδιού. 

-Στο διάβασμα ενθαρρύνετε το παιδί να διαβάζει δείχνοντας κάθε φορά την λέξη στην οποία βρίσκεται. Είναι μια πολύ χρήσιμη τεχνική σε παιδιά που ξεχνούν πού είναι, χάνουν την σειρά τους, πηδούν σειρές, παραλείπουν ή επαναλαμβάνουν λέξεις. 

-Βάλτε στο κείμενο σύμβολα. Σε ένα κείμενο πολλών και διαφόρων πληροφοριών χρησιμοποιείστε σύμβολα (δίπλα στις παραγράφους) που θα δείχνουν εύκολα στο παιδί το περιεχόμενο κάθε παραγράφου. Π.χ. ένα χαμογελαστό προσωπάκι δίπλα σε παραγράφους με πληροφορίες για ανθρώπους (χαρακτήρας), ένα σπιτάκι σε παραγράφους που δηλώνουν τον χώρο, ένα αστεράκι σε σημεία όπου παρουσιαζονται σημαντικές ιδέες και επιχειρήματα.

-Δώστε ρυθμό και ταχύτητα στην ανάγνωση του παιδιού. Ενθαρρύνετέ το να παίρνει μια μικρή αναπνοή σε κάθε κόμμα και μια κανονική αναπνοή στο τέλος κάθε πρότασης. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται ο ρυθμό ανάγνωσης και η κατανόηση.

-Βρείτε τα σημαντικά στοιχεία μιας ιστορίας. Εστιάστε στο ποιος, τι, πότε, πού, γιατί και πώς καθώς διαβάζετε. Βοηθήστε το παιδί να μάθει να εντοπίζει αυτά τα σημαντικά στοιχεία και να τα γράφει σε ένα χαρτί επιγραμματικά σαν διάγραμμα.

-Οπτικοποιείστε την ιστορία. Βοηθήστε το παιδί να μάθει να «βλέπει» στο μυαλό του την ιστορία που διαβάζει. Με αυτό τον τρόπο θα του είναι πολύ εύκολο να θυμάται πρόσωπα, καταστάσεις και έννοιες.